FCA co to znaczy? Pełny przewodnik Incoterms 2020

Co to jest Incoterms i klauzule handlowe?

Incoterms, czyli Międzynarodowe Reguły Handlu, to zbiór predefiniowanych reguł handlowych wydawanych przez Międzynarodową Izbę Handlową (ICC). Ich głównym celem jest ujednolicenie i doprecyzowanie zasad dotyczących kosztów, ryzyka oraz odpowiedzialności w międzynarodowych transakcjach handlowych, zwłaszcza w kontekście dostawy towarów od sprzedającego do kupującego. Klauzule handlowe, takie jak te zawarte w Incoterms, definiują kluczowe obowiązki stron, moment przejścia ryzyka utraty lub uszkodzenia towaru, a także kto ponosi koszty związane z transportem, ubezpieczeniem, formalnościami celnymi oraz innymi opłatami. Stosowanie tych reguł minimalizuje ryzyko nieporozumień i sporów między partnerami handlowymi, zapewniając przejrzystość i przewidywalność w procesie sprzedaży i zakupu towarów na rynkach zagranicznych.

Reguły Incoterms 2020 – podstawowe zasady

Reguły Incoterms 2020, będące najnowszą wersją tych przepisów, wprowadzają szereg uściśleń i modyfikacji mających na celu lepsze odzwierciedlenie współczesnych realiów handlu międzynarodowego. Podstawowe zasady tych reguł koncentrują się na jasnym określeniu, kto jest odpowiedzialny za poszczególne etapy procesu dostawy towaru. Obejmuje to między innymi: punkt dostarczenia towaru, moment przejścia ryzyka, podział kosztów związanych z transportem, ubezpieczeniem, pakowaniem, jak również obowiązki związane z uzyskiwaniem zezwoleń, odprawami celnymi eksportowymi i importowymi. Wprowadzenie jasnych wytycznych w tych obszarach pozwala na efektywniejsze planowanie logistyczne i finansowe, a także na unikanie potencjalnych konfliktów między sprzedającym a kupującym.

FCA co to znaczy? Kluczowe informacje

FCA (Free Carrier) – definicja i zastosowanie

Formuła FCA, czyli Free Carrier, oznacza, że sprzedający dostarcza towar kupującemu, gdy towar zostanie przekazany wskazanemu przez kupującego przewoźnikowi lub innej osobie we wskazanym przez sprzedającego miejscu. Jest to jedna z najbardziej elastycznych i popularnych reguł Incoterms, która znajduje zastosowanie niezależnie od środka transportu oraz możliwości stosowania w transporcie multimodalnym. W praktyce oznacza to, że sprzedający jest odpowiedzialny za dostarczenie towaru do ustalonego punktu, gdzie przejmuje go przewoźnik wyznaczony przez kupującego. Od tego momentu wszelkie ryzyko utraty lub uszkodzenia towaru oraz koszty związane z dalszym transportem przechodzą na kupującego. Kluczowa jest tu precyzyjna identyfikacja miejsca przekazania towaru, która może być punktem należącym do sprzedającego (np. magazyn) lub dowolnym innym miejscem wskazanym przez kupującego.

Kto płaci cło i ponosi koszty transportu przy FCA?

Przy zastosowaniu reguły FCA, kupujący jest odpowiedzialny za poniesienie wszystkich kosztów transportu od momentu przejęcia towaru od sprzedającego. Obejmuje to zarówno koszty transportu głównego, jak i wszelkie koszty związane z dalszym przewozem, rozładunkiem, magazynowaniem czy transportem wewnętrznym. Co więcej, to kupujący ponosi również koszty związane z należnościami celnymi przywozowymi, cłami oraz podatkami importowymi. Sprzedający, zgodnie z formułą FCA, odpowiada jedynie za koszty związane z dostarczeniem towaru do wskazanego miejsca i przekazaniem go przewoźnikowi. Obejmuje to koszty pakowania, kontroli jakości, załadunku na środek transportu (jeśli miejsce dostawy jest w jego posiadaniu) oraz wszelkie opłaty związane z formalnościami eksportowymi.

Obowiązki sprzedającego w formule FCA

Obowiązki sprzedającego w formule FCA obejmują przede wszystkim przygotowanie towaru zgodnie z umową sprzedaży oraz dostarczenie go do wskazanego przez kupującego miejsca, gdzie zostanie on przekazany przewoźnikowi wyznaczonemu przez kupującego. Sprzedający musi również zadbać o odpowiednie opakowanie towaru, które jest zgodne z wymogami transportowymi i chroni go przed uszkodzeniem podczas pierwszej części transportu. Ponadto, sprzedający odpowiada za wszelkie koszty do momentu przekazania towaru przewoźnikowi, w tym koszty kontroli jakości, pomiarów, ważenia, a także koszty związane z uzyskaniem licencji eksportowych oraz przeprowadzeniem niezbędnych formalności eksportowych. Sprzedający zobowiązany jest również do dostarczenia kupującemu dokumentów handlowych, które umożliwiają mu dalszy transport i odprawę importową.

Obowiązki kupującego w formule FCA

Głównym obowiązkiem kupującego w formule FCA jest wyznaczenie przewoźnika lub osoby, która odbierze towar od sprzedającego oraz poniesienie wszelkich kosztów związanych z transportem od ustalonego miejsca dostawy. Kupujący jest również odpowiedzialny za koszty związane z przejściem przez procedury celne importowe, w tym opłacenie należności celnych, podatków importowych oraz wszelkich innych opłat związanych z importem towaru. Kupujący musi również zapewnić, że wyznaczony przez niego przewoźnik jest gotowy do odbioru towaru w ustalonym terminie i miejscu. Dodatkowo, kupujący odpowiada za ryzyko utraty lub uszkodzenia towaru od momentu jego przekazania przewoźnikowi. Warto również pamiętać, że kupujący jest zobowiązany do dostarczenia sprzedającemu informacji o nazwie przewoźnika i terminie odbioru towaru.

Ryzyko i odpowiedzialność w transakcjach FCA

Kiedy ryzyko przechodzi na kupującego?

Ryzyko utraty lub uszkodzenia towaru w transakcjach realizowanych zgodnie z formułą FCA przechodzi na kupującego w momencie, gdy sprzedający dostarczy towar i przekaże go wskazanemu przez kupującego przewoźnikowi lub innej osobie we wskazanym przez sprzedającego miejscu. Kluczowe jest tutaj precyzyjne określenie tego miejsca, które może być siedzibą sprzedającego, jego magazynem, terminalem transportowym lub innym uzgodnionym punktem. Od tego momentu, wszelkie straty lub uszkodzenia towaru, które mogą nastąpić podczas dalszego transportu, magazynowania czy rozładunku, obciążają kupującego. Sprzedający jest odpowiedzialny jedynie za ryzyko związane z towarem do momentu jego prawidłowego przekazania przewoźnikowi.

Ubezpieczenie towaru przy formule FCA

W przypadku stosowania formuły FCA, nie ma obowiązku ubezpieczania towaru przez sprzedającego, ponieważ ryzyko przechodzi na kupującego w momencie przekazania towaru przewoźnikowi. Jednakże, zaleca się, aby kupujący ubezpieczył towar od momentu jego odbioru od sprzedającego, aby zabezpieczyć się przed ewentualnymi stratami wynikającymi z uszkodzenia lub utraty ładunku podczas transportu. Sprzedający nie jest zobowiązany do zawierania umowy ubezpieczenia dla całego transportu, ani do dostarczania kupującemu informacji o ubezpieczeniu. Jeśli kupujący zdecyduje się na ubezpieczenie, powinien to zrobić na swój koszt i we własnym zakresie, zazwyczaj obejmując transport od punktu przekazania towaru sprzedającemu przez przewoźnika do końcowego miejsca przeznaczenia.

Formalności i dokumenty w handlu FCA

Formalności eksportowe i importowe – kto się nimi zajmuje?

W formule FCA, sprzedający jest odpowiedzialny za przeprowadzenie wszystkich formalności związanych z eksportem towaru. Obejmuje to uzyskanie wszelkich niezbędnych pozwoleń eksportowych, złożenie deklaracji eksportowych oraz uiszczenie wszelkich opłat związanych z eksportem. Z kolei kupujący jest odpowiedzialny za wszelkie formalności związane z importem towaru do kraju docelowego. Należą do nich uzyskanie pozwoleń importowych, złożenie deklaracji celnych importowych, a także uiszczenie należności celnych, podatków importowych oraz innych opłat związanych z importem. Sprzedający musi dostarczyć kupującemu wszelkie niezbędne dokumenty, które umożliwią mu przeprowadzenie procedury importowej.

Konieczne dokumenty przy dostawie FCA

Przy dostawie FCA, sprzedający jest zobowiązany do dostarczenia kupującemu faktury handlowej, która jest podstawowym dokumentem potwierdzającym transakcję. Ponadto, sprzedający musi przekazać kupującemu wszelkie inne dokumenty, które są niezbędne do przeprowadzenia formalności eksportowych i importowych, a także do odbioru towaru. Mogą to być na przykład: dokumenty potwierdzające pochodzenie towaru, certyfikaty jakości, specyfikacje techniczne, listy przewozowe (jeśli są wymagane przez przewoźnika), a także wszelkie licencje lub zezwolenia, które są konieczne do legalnego wywozu towaru z kraju sprzedającego. Kupujący, w celu przeprowadzenia odprawy celnej importowej, będzie potrzebował tych dokumentów od sprzedającego, a także dokumentów wystawionych przez przewoźnika.

FCA w praktyce – porównanie i zastosowanie

FCA vs EXW – kluczowe różnice

Kluczowa różnica między formułą FCA (Free Carrier) a EXW (Ex Works) leży w momencie i miejscu przekazania towaru oraz zakresie obowiązków sprzedającego. W formule EXW, sprzedający jedynie udostępnia towar do odbioru w swojej siedzibie lub innym wskazanym miejscu, a wszelkie koszty i ryzyko związane z załadunkiem, transportem, formalnościami eksportowymi i importowymi przechodzą na kupującego już od momentu odbioru towaru z magazynu sprzedającego. Natomiast w formule FCA, sprzedający ponosi odpowiedzialność za dostarczenie towaru do wskazanego przez kupującego przewoźnika lub inną osobę, a także za przeprowadzenie formalności eksportowych. Oznacza to, że sprzedający w FCA ma szerszy zakres obowiązków i ponosi ryzyko do momentu przekazania towaru przewoźnikowi, podczas gdy w EXW jego odpowiedzialność kończy się na udostępnieniu towaru do odbioru.

Zastosowanie FCA w transporcie multimodalnym

Formuła FCA jest szczególnie odpowiednia do stosowania w transporcie multimodalnym, czyli takim, który wykorzystuje więcej niż jeden środek transportu do przewozu towaru. Jej elastyczność polega na tym, że punkt przekazania towaru może być zlokalizowany w różnych miejscach, takich jak terminal kolejowy, lotnisko, port morski czy magazyn logistyczny. Pozwala to na efektywne zorganizowanie pierwszego etapu transportu przez sprzedającego, a następnie przekazanie towaru przewoźnikowi, który zajmie się dalszymi, często złożonymi etapami przewozu multimodalnego. Dzięki temu sprzedający może łatwo dostarczyć towar do punktu, z którego kupujący chce rozpocząć dalszy transport, niezależnie od tego, czy będzie to transport morski, kolejowy czy lotniczy.

FCA Incoterms 2020 – najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Jedno z najczęstszych pytań dotyczących FCA dotyczy tego, kto ponosi koszty załadunku towaru. Zgodnie z Incoterms 2020, jeśli miejsce dostawy znajduje się w siedzibie sprzedającego, to sprzedający jest odpowiedzialny za załadunek towaru na środek transportu przewoźnika. Jeśli jednak miejsce dostawy jest inne, na przykład terminal, to odpowiedzialność za załadunek może przejść na kupującego lub być uzależniona od ustaleń między stronami. Kolejne często zadawane pytanie dotyczy tego, czy sprzedający musi wykupić ubezpieczenie. W formule FCA sprzedający nie ma obowiązku ubezpieczania towaru, ponieważ ryzyko przechodzi na kupującego w momencie przekazania towaru przewoźnikowi. Kupujący powinien we własnym zakresie zdecydować o ubezpieczeniu ładunku. Warto również wiedzieć, jakie dokumenty sprzedający musi dostarczyć kupującemu. Są to przede wszystkim faktura handlowa oraz wszelkie inne dokumenty, które są niezbędne do przeprowadzenia formalności eksportowych i importowych, a także do odbioru towaru.